“Ən utanacaq xüsusiyyətimiz canlı tarix yazdığımız halda tarixi öyrənməməyimiz, elmi cəhətdən tarix yazmamaq mövzusunda israr etməyimizdir”. (İlbər Ortaylı)
Hər bir millət milli kimliyini dərk etmək, köklərini tanımaq və sadiq qalmaq üçün keçmişini, nələr yaşadığını bilməli, tarixini araşdırmalı, oxumalı, oxuduqca təhlil etməli və öyrənməlidir. Bu baxımdan tarix öyrənmək zəruridir. Seçəcəyimiz sahədən asılı olmayaraq hər bir kəs tarixini öyrənməyin vətəndaşlıq borcu olduğunu düşünməlidir.
Tədrisdə də tarixin vacibliyi aktual məsələlərdən biridir. Bu nəzərə alındığı üçün ibtidai təhsili başa vuran şagirdlərə məzun olanadək Azərbaycan tarixi dərsi tədris olunur. Həmçinin ixtisas qruplarından ikisində – 2-ci və 3-cü qruplarda Azərbaycan tarixi fənni var və həmin qrupu seçən abituriyentlər bu fəndən imtahan verməldirlər. Ali təhsil pilləsində isə ixtisasından asılı olmayaraq bütün tələbələrə müəyyən müddət Azərbaycan tarixi fənni tədris olunur.
Azərbaycan tarixinin bu qədər önəmli olduğunu nəzərə alaraq biz – oxuyan.az komandası olaraq Azərbaycan tarixi dərslərinin önəmi və bu fənni öyrənərkən testlərin rolu haqqında yazımızı sizlərlə bölüşmək qərarına gəldik.
Azərbaycan tarixini niyə yaxşı öyrənmək lazımdır?
“Tarixi bilək, amma keçmişin kinini saxlamaqdan daha çox gələcəyi daha yaxşı qura bilmək üçün”. (İlbər Ortaylı)
- Keçmişi dəyişə bilmərik, amma keçmişdən dərs çıxararaq indini dəyişə və gələcəyi istədiyimiz kimi qura bilərik. Bu baxımdan tarixi bilmək bizim çox vaxt əlimizdən tutur. Tarix dəyişmir, təkrarlanr. Adlar və zaman dəyişir, proseslər eyni qalır. Biz əzəldən olanları araşdıraraq indi eyni situasiyalarda hadisələrə necə təsir edə biləcəyimizi öyrənə bilərik.
- Tarixi bilmək milli kimliyimizi dərk etdirir. Tarix səhifələrində düşmənlər də, dostlar da bəllidir. Xalqımızın illər boyu yaşadıqlarını bilmək, onları öyrənmək və bizdən sonra gələn nəsillərə ötürmək gərəkdir. Bu xalq tarixi olan bir xalqdır. Əgər tariximizi bilməsək, yalançı tarix yazanlar qalib gələcəkdir, hətta o qədər professional yalan danışacaqlar ki, nəinki dünya, bizi belə öz yalanlarına inandıracaqlar.
- Tarixi öyrəndikcə analiz etmə və qərar vermə bacarığımız inkişaf edir. Çünki tarixdə səbəblər də, nəticələr də var və dərs çıxarmaq olur.
Azərbaycan tarixini necə daha yaxşı öyrənmək olar?
Azərbaycan tarixi yaddaş tələb edən bir fəndir. Yadda saxlamağın da çoxlu sayda üsulları mövcuddur. Hər insanda qavrama fərqli olduğu üçün üsullar da dəyişir. Bir şagird üçün effektli olan bir üsul digər şagird üçün effektli olmaya bilər. Biz bir neçə üsul bölüşəcəyik, siz özünüzü daha yaxşı bildiyiniz üçün ən effektli olduğunu düşündüyünüz üsulu seçə bilərsiniz:
- Çox diqqətlə oxuyun, önəmli məqamları rəngli və fərqli karandaşlarla işarələyin və mütləq qeyd tutun. Qeyd tutanda beyin oxuduğunuz hissəni təkrar düşündüyü üçün daha uzun müddət yadda saxlayır. Rəngli qələmlər isə göz yaddaşı ilə yadda saxlamağa kömək edəcəkdir. Bir dəfə oxumaqla kifayətlənməyin, bir neçə dəfə oxuyun. İlk dəfə gözdən qaçırdığınız bir çox məqamı növbəti dəfə oxuyanda görəcəksiniz.
- Mütəmadi olaraq oxuduqlarınızı təkrar edin. Bu gün mükəmməl bildiyiniz bir mövzunu bir neçə həftə sonra unuda bilərsiniz. Ona görə hər yeni bölməyə başlayanda əvvəlki bölmələri təkrar etmək üçün müəyyən qədər vaxt ayırın.
- Vizuallaşdırma və hekayələşdirmə. Beyin duyğuları işə qatdıqda daha yaxşı öyrənir. Oxuduğunuz vaxtı hadisələri gözünüzdə canlandırmağa çalışın, o mövzu ilə bağlı video və şəkillərdən istifadə edin. Və yaxud oxuduğunuz hissələri özünüzəməxsus hekayələşdirin və başqasına danışın. Bu zaman daha yaxşı yaddaşınıza həkk olunacaqdır.
- Çoxlu testlər işləyin. Əvvəlcə bir test vəsaiti əldə edin. Hər mövzunu oxuduqca testləri də işləyin. Testləri gördükcə suallarda hansı məqamlara daha çox diqqət etməli olduğunuzu biləcəksiniz.
Azərbaycan tarixi 2-ci və 3-cü qrup şagirdlərinin öyrənməkdə çətinlik çəkdiyi fənlərdən biridir. Bunu nəzərə alaraq Azərbaycan tarixi testləri haqqında daha geniş məlumat vermək istəyirik.
Azərbaycan tarixi testləri
Azərbaycan tarixini kitablardan öyrənmə ilə bərabər testlər vasitəsilə bildiklərinizi tətbiq etməli, əlaqələndirməni öyrənməli və bilikləri imtahanda qısa müddət ərzində avtomatik tapmaq üçün Azərbaycan tarixinə aid çoxlu testlər işləməlisiniz.
Qeyd edək ki, bütün Azərbaycan tarixi sınaq imtahanları hazırlanarkən eyni proqrama əsaslanılır və hansını seçməyinizin fərqi yoxdur. Proqramı əhatə edən bir test bankını bitirdikdən sonra təkrar üçün digər test banklarını da istifadə edə bilərsiniz.
Azərbaycan tarixi terstlərini işləyərkən diqqətli olmaq və cavabları məntiqlə düşünmək lazımdır. Çünki testdə cümlələr kitabdakı variantla eyni olmur. Cümlələr müəyyən qədər dəyişdirilir. Variantları seçərkən daha geniş mənada və məntiqlə düşünmək lazımdır.
Bəzi test nümunələr müqayisə tipli verilir. Hər hansı iki dövlətin, iki müqavilənin, iki hökmdarın ortaq və ya fərqli xüsusiyyətləri soruluşulur. Bunun üçün mövzunu öyrənərkən müqayisəli şəkildə öyrənmək gərəkdir. Eyni hadisə tarixdə dəfələrlə təkrarlana bilər və testlərdə o hadisələr ümumiləşdirilib bir sual olaraq soruşula bilər. Ona görə mövzunu yadda saxlamaqla paralel olaraq eyni məqamları hansı mövzularda öyrəndiyinizi düşünüb konspektləşdirməyi unutmayın.
Xronoloji ardıcıllıq testləri də Azərbaycan tarixi testlərində şagirdlərin çətinlik çəkdiyi test nümunələrindəndir. Azərbaycan tarixini ümumi tarixdən ayrı yox, eyni zamanda və mütləq müqayisəli şəkildə öyrənin. Xronoloji ardıcıllıq testlərində suallar eyni mövzudan olmur, müxtəlif mövzulara aid illərin ardıcıllığını bilməlisiniz.
Hər ili öyrənəndə həmin ildə başqa hansı hadisələrin baş verdiyini xatırlamağa çalışın. Bu bir neçə hadisəni eyni zamanda yadda saxlamağınıza kömək edəcəkdir.
Xronoloji ardıcıllıq testlərində bəzən bütün hadisələr eyni ildə baş verir, aylara görə fərqləndirməlisiniz. Bunu nəzərə alaraq oxuyarkən nəinki ay, hətta günlərə də diqqət edin.
Azərbaycan tarixi testlərində xəritə ilə bağlı testlərlə də qarşılaşa bilərsiniz. Buna görə ancaq kitabla kifayətlənməməli, Azərbaycan və dünya xəritəsini də öyrənmək lazımdır. Unutmayın, tarix kitab və dərsdən ibarət deyil, yaşananlar və dünyanın özüdür.
Azərbaycan tarixinin böyük bir hissəsi Qarabağ tarixi olduğu üçün ümumtəhsil məktəblərində Qarabağ tarixi fənni tədris olunur və Azərbaycan tarixi testlərində bu mövzudan suallar düşür. Bu şərəfli tarix yaxın tarix olduğu üçün və canlı tarixi gördüyünüz üçün bu tipli sualları daha rahat yaza biləcəyinizə ümid edirik.
Azərbaycan tarixi testləri necə öyrənmək olar?
Testlər nəyi yaxşı, nəyi zəif bildiyimizi üzə çıxarmağa kömək edir. Siz hər test işləyəndə nəinki bilik səviyyənizi ölçmək, həm də yeni bilgilər əldə edirsiniz. Nə qədər çox test işləsəniz o qədər çox test nümunəsi ilə tanış olursunuz və testlər o qədər rahat gəlir. Azərbaycan tarixi testlərini də nə qədər çox işləsəniz, o qədər daha yaxşı öyrənəcəksiniz, öyrəndiyiniz üçün motivasiyanız artacaq və sevimli fənninizə çevriləcək.
Testlərlə bildiklərimizi daha yaxşı tətbiq edirik, biliklər möhkəmlənir və daha qısa müddətdə daha çox test işləmək mümkün olur. İmtahan 3 saat olur, siz imtahana hazırlıq prosesində nə qədər test işləsəniz, test işləmə sürətiniz artır və vaxta qənaət edirsiniz.
Testlərdən əlavə mütəmadi olaraq imtahanlarda iştirak edin və bildiklərinizdə olan boşluqları tapın, vaxt idarə etməyi öyrənin.
Azərbaycan tarixi testləri və imtahanlarında özünüzü yoxlamaq üçün oxuyan.az platforması yenə sizi düşünüb və sizə onlayn test, imtahanlar xidməti yaradıb. Keçid edib indidən özünüzü yoxlamağa nə deyirsiniz?
https://www.oxuyan.az/exams/azerbaycan-tarixi-1lddly
3,049 total views
